Het mosselseizoen 2019 opent 24 mei!
Veel van de verkochte mosselen liggen onder noemer ‘Zeeuws’ in de winkel, maar zijn dat vaak niet gegarandeerd. Daarom is Bart samen met verantwoorde mosselvissers aan het werk gegaan om de échte Zeeuwse mossel weer terug op de kaart te zetten. Het resultaat? Verantwoord geteelde bodem-mosselen die van zaad tot mossel Zeeuws zijn. Echte duurzame, dikke Zeeuwen. (Beeld: David Loftus)
Goudmerk, Jumbo, Imperiaal, Super en Extra: dit zijn de vijf maten mosselen die ons land rijk is. Onze mossels zijn van het formaatje ‘Super’. Deze in zee levende, tweekleppige weekdiertjes kunnen tot wel 24 jaar oud worden. Volwassen mosselen zijn ongeveer 7 centimeter groot.
Jaarlijks wordt in Nederland zo’n 57 miljoen kilo mosselen gevangen, waarvan een groot deel geëxporteerd wordt naar België en Frankrijk. In het Zeeuwse Yerseke vind je de grootste mosselveiling van Europa. Vroeger waren er alleen mosselen beschikbaar als de ‘r’ in de maand zat. Dit had vooral te maken met het ontbreken van gekoeld transport en gekoelde opslagplaatsen. Tegenwoordig zijn er alleen in de maanden mei en juni geen mosselen te verkrijgen. In deze periode krijgen de mosselen de kans om zich voort te planten.
Bodem- en hangcultuur mosselen
Er zijn twee manieren om mosselen te kweken. Bij de traditionele bodemcultuur kweekmethode wordt het mosselzaad (kleine mosselen van 2 centimeter) uitgezaaid op afgezette percelen in de Oosterschelde. Op de bodem groeien de mosselen ongeveer twee jaar totdat ze groot genoeg zijn voor consumptie. De andere manier van mosselkweken, de hangcultuur, verloopt iets sneller dan de bodemcultuur manier. Het mosselzaad wordt in lange kousvormige netten gestopt. Deze netten worden vervolgens aan touwen in het water gehangen. De netten lossen vanzelf op waardoor de mosselen aan de verticale touwen groeien. Na 1 tot 2 jaar zijn de mosselen groot genoeg om uit het water gehaald te worden. Met speciaal uitgeruste kleine vissersboten kunnen de touwen naar boven gehaald worden. Dit is een lastig proces omdat dit soort mosselen kwetsbaarder zijn dan bodemcultuur mosselen.
Duurzame mosselvisserij
Door de afsluiting met de zeekering is de mosselzaadval in de Oosterschelde afgenomen. Sindsdien is de Waddenzee de kraamkamer voor de Zeeuwse mossel. Mosselzaad, kleine mosseltjes en volwassen mosselen werden vroeger door vissers uit de Waddenzee gehaald: een niet-duurzame manier van visserij. Bodemberoering met sleepnetten bleek namelijk heel schadelijk. In 2008 is er een zogenaamd mosselconvenant ingevoerd, waarna de vissers zich moesten gaan toeleggen op duurzame visserij. De vraag was hoe de vissers nu aan voldoende ‘grondstoffen’ moesten komen, bij gebrek aan mosselzaad uit de Wadden. Een van de alternatieven die men bedacht, was de zogenaamde mosselzaadinvanginstallatie. Dit zijn speciale invanginstallaties, waar de mossellarven zich aan hechten. Het mosselzaad wordt daarna verspreid over de kweekpercelen. Het streven is om in 2020 al het mosselzaad los van de bodem op te vissen met behulp van deze speciale mosselzaadinvanginstallaties. Twee keer per jaar mogen vissers op de wilde banken een beperkte hoeveelheid mosselzaad opvissen. Hierbij houdt men rekening met het herstel van de oude mosselbanken en de voedselbehoefte van vogels.
Zeker Zeeuws
Veel mosselen worden ten onrechte Zeeuwse mosselen genoemd. Vaak is het namelijk een combinatie van mosselen uit de Oosterschelde en mosselen van de Duitse Wadden. Sinds 2014 is er het Zeker Zeeuws keurmerk. Dit betekent dat producten met dit keurmerk ook echt uit Zeeland komen, verwerkt zijn in die streek en op een duurzame manier geproduceerd zijn. Wanneer je zeker wilt weten dat je echte Zeeuwse mosselen eet, let dan op dit keurmerk.
Kooptip van Zeeuwse mosselvisser Jaap:
“Ik bereid de mosselen door een pan water met groenten op te zetten en aan de kook te brengen. Daarna doe ik de mosselen erbij en doe ik de deksel op de pan. Laat de mosselen dan 2 keer opkomen. Hangcultuurmosselen laat je 1x opkomen”.
Bekijk hier mosselrecepten van Bart
Beeld: © David Loftus
